Slike stranica
PDF
ePub

tuum. Si opera nostra ad noticiam posteritatis transfundere intendimus, non quasi tuba canentes ante nos gloriam nostram inquirimus, sed eius, in quo est salus nostra et virtus. Ad huius itaque laudem et gloriam et inviolabilem Proueniensis ecclesie pacem et tranquillitatem presenti pagina confirmamus et aprobamus delegationes diversas unversoruma) prediorum et utriusque sexus mancipiorum a beatissimis predecessoribus nostris episcopis domino videlicet Ottone octavo et felicis. memorie domino Egilberto eidem monasterio factas et scriptis confirmatas nichilominus propter malitiam temporum et hominum ad maiorem predictarum delegationum) conservationem hoc illorum scriptis adicientes et omni, quo possumus, studio inhibentes, ne alicui successorum nostrorum episcoporum aut alicumque persone eclesiastice vel seculari dicto cenobio stabili constitucione advocatum vel subadvocatum preficere liceat, sed in simplici tantum provisore ad peticionem et voluntatem fratrum ibidem deo militantium a) nostris successoribus provideatur eidem omni iure statuto advocatie cessante nisi forte ex fratrum benivolentia inpenso aut duobus bottis hyemalibus. Quod si idem aliquo modo extra vel infra in rebus aut personis cenobium gravare presumpserit nec etiam commonitus resipiscere voluerit, ex ipsa sui presumptione se conmissa sibi provisione privatum noverit. Simili modo de omnibus advocatis in bonis eiusdem monasterii ab antiquis temporibus ante delegationem constitutis vel post constituendis firmiter decernimus, ut si ultra statutam sibi summam aliqua exactione vel subadvocati constitucione aut obligatione vel concessione preter fratrum consensum ipsum monasterium aut suos homines inquietare presumpserint, omni iure suo privatis a nostris successoribus pro voluntate fratrum alios pro tempore necessarios simplici commissione subrogare liceat summa advocatie in usus fratrum omnino conversa. Hanc itaque ordinationem perpetuis temporibus circa advocatosd) seu provisores monasterii irrevocabiliter observari statuimus. Ordinamus etiam et firmiter precipimus, ut nulli advocatorum aut iudicum se de iudiciis aut placitis in aliquo possessionum monasterii loco ingerere liceat, nisi forte vocatione abbatis aut fratrum veniat aut si causa vindicte furti vel homicidii hoc expostulat salva tamen omnium) rerum rei integritate. In abbatis tamen pendeat iudicio, si pro reo satisfacere voluerit. Sic in omnibus bonis cenobii in iudiciis exercendis in hominibus castigandis abbas aut cui iniunxerit ipse liberamf) facultatem habeat. Preterea incisiones lignorum ad omnem usum vel utilitatem prefato cenobio

[blocks in formation]

cim

provenientium de nemoribuss) nostris Schambach videlicet et Nittenauwe nec non in Slehte fratribus nostris, prout antea ipsis constitutum est, perpetua concessione indulsimus omnem illorum repulsam nostra confirmatione inhibentes. Presentibus etiam scriptis non tantum confirmare sed et declarare decrevimus, quod quatuor claustris nostris Aspach videlicet et Alterespach Osterhouen et Bruuening singulis annis sex talenta et dimidium a preposito in Halle Salzpurgensis diocesis statuimus persolvenda vel quantum pro ipsa congruit pecunia salis tali distributio ne: ad Aspach unum talentum aut octo carratas salis, ad Alterespach decem solidos aut X carratas salis, ad Osterhouen XII solidos aut XII carratas salis, ad Bruening XX solidos aut totidem carratas salis. Sexaginta denarii residui ad ius villici pertinere debent. Singulis autem hiis quatuor claustris cartam nostro sigillo signatam conmodavimus, ut ipsi fratres testes sint huius nostre constitucionis, quorum utilitatibus nos hec bona una cum predecessoribus nostris dictis episcopis providimus. Quecumque igitur persona ecclesiastica vel secularis huic nostre ordinationi seu confirmationi contraria exstiterit, nisi celerius resipuerit, extreme sententie dampnationis eterne subiaceat et aliena a corpore et sanguine domini fiat nichilominus vinculo anathematis dei et omnium sacerdotum eius auctoritate innodata. Ad maiorem autem fidem et observantiam hanc inde cartam conscribi et sigilli nostri appenssione fecimus roborari. Testesh): Vdalricus maior prepositus, domnus Bruno episcopus, Volmarus decanus, Chunradus custos, Leupoldus prepositus sancti Stephani, Hermannus capellanus cum omni clero Babenbergensisi) chori. Ministeriales vero: Pillungus de Memestorf et frater eius Cundelhous de Bodelendorf, Hermannus de Heiska, Herdegen, Levpoldus et Pero fratres de Wisintaůwe, * Adelbertus de Hura * et alii plures.

Data Babenberch anno * domini MC quinquagesimo III, indictione I, VI idus octobris; anno Friderici imperatoris secundo.

Amen.

V.

Bischof Konrad III. von Regensburg beurkundet einen von seinem Vorgänger geschlossenen Vergleich zwischen Prüfening und St. Emmeram. 1186 Juli 1, Regensburg.

Original (?) im R.-A. München (Prüfening Fasc. 8). (A.)
Regest: Lang, Regesta Boica 1, 330.

Die Urkunde ist von der Hand des Fälschers geschrieben und zum Teil auch verfasst; ihre Echtheit ist zweifelhaft (vgl. die Darlegungen dieser Arbeit S. 35 ff).

g) e corr. aus o. h) Nach diesem Worte ändert sich der Duktus der

[blocks in formation]

Das von Bischof Konrad II. geschlossene Übereinkommen ist noch als Traditionsnotiz (Mon. Boica 13, 13) erhalten. Vorurkunde des vorliegenden Stückes war aber anscheinend nicht diese Eintragung resp. deren Quelle, sondern vielleicht die unter n. VI. abgedruckte Urkunde des Abtes Rudiger von Prüfening. Ich habe die Beziehungen zu dieser durch Petit-Druck angedeutet, da mir eine Umkehrung des Verhältnisses nicht annehmbar erscheint. Man könnte aber glauben, dass beide auf eine gemeinsame Quelle zurückgehen; auch in diesem Falle wäre die hier durchgeführte Kennzeichnung des Abhängigkeitsverhältnisses mindestens in der Hauptsache zutreffend.

(C.) Dei gratia sanctę Ratisponensis eclesie episcopus. Quoniam omnis, qui pater est, diligit, nos piorum patrum studia sectantes paterna dilectione eos, quibus preesse et prodesse debemus, diligimus et quanta possumus sollicitudine eis, que bona et iusta sunt, providemus obsecrantes, ut in domino magis magisque proficiant et absque ira et contemcione pium famulatum divinis prebeant obsequiis. Noverit itaque fidelium universsitas tam presentium quam futurorum, inter duo monasteria beati videlicet Emmerammi et S. Georgii Bruuening controverssiam quandam fuisse diu habitam et tandem sub predecessore nostro beate memorie Chvuone esse decisam. Sed quoniam ipse venerabilis Chvno episcopus, que vivens firmaverat, morte preventus literis tradere et posteris relinquere nequiebat, nos ab eo obmissa nostra auctoritate dignum duximus roborare. Seminarium autem discordie, que inter duo predicta monasteria vertebatur, huiusmodi erat, quod monachi de sancto Emmerammo decimas vinearuma) in Oberdorf tunc temporis novellatas et decimas in Prukdorf sui iuris esse dicebant. Pretera pro dotali predio ecclesie in Ahbach iam olim dirute et conlapse et pro parte nemoris in Grasolvingen constituti contendebant, fratres vero de Brvuening e diverso ex altera parte allegabant, ista, de quibus eorum adversarii querebantur, in suo iure legitima se possessione per quadraginta annos possedisse absque ullius hominis contradictione. Presidentibus itaque venerabilibus episcopis Chvnone Ratisponensi et Ottone Babenbergensi, mediantibus quoque Friderico quondam palatino comite aliisque quam plurmish) viris religiosis utreque partes a se invicem dissidentes confederate) sunt ea lege et condicione, ut predictam litem et omnium deinceps novellandarum vinearum decimationem disolvendam per manus advocatorum utriusque monasterii hoc est Alberti conmitis de Bogen et Heinrici conmitis de Altendort fratres de Bruuening monachis sancti Emmerammi traderent predia, que annuatim persolverent quatuor et semis talenta. Predia autem predictum censum solventia hic subscripta sunt: in Machendorf I talenta, in Rischolfstetin XII solidos, in Avekking C denarios, in Gebirchingen XX denarios, in Hunespach dimidium

a) i aus e verschrieben. - b) A.

c) a corr. aus e.

talentum. Quod quidem dimidium talentum plebano de Agilstet pro parte decimarum est conlatum. Igitur hoc pactum virorum sapientum iudicio prolatum et probatum ego Chunradus sancte Ratisponensis ecclesie episcopus et provisor et rector ratum esse volens hanc inde paginam conscribi et sigilli nostri inpressione fecimus muniri. Testes huius rei sunt: Heinricus maioris eclesie prepositus, Ŏlricus decanus, Egilolfus prepositus in Twerchirchen, Hugo de Lerchenvelt, Pertholdus de Heresingen, Albertus de Heida, Wernhardus et Heinricus filii Neitvolchi in Heida, Hartwicus de Fronoge, Rudigerus Senfte, Sigehardus de Egilolfesheim. Data) Ratispone anno domini MC LXXX VI, indictione I, pontificatuse) nostri anno primo, kal. iulii.

VI.

Abt Rudiger von Prüfening beurkundet einen Vergleich zwischen seinem Kloster und St. Emmeram.

Original im R.-A. München (Prüfening Fasc. 8). (A).
Erwähnt bei Lang, Regesta Loica 1, 330.

1193-1206.

Die Urkunde ist von einer nicht näher bekannten, aber streng gleichzeitigen Hand geschrieben; das unversehrte Abtsiegel ist aufgedrückt. Die zeitliche Eingrenzung ergibt sich aus der Person des Ausstellers, der sein Amt 1193-1206 innehatte. Über den Rechtsinhalt, der auf ein unter Bischof Konrad Il. getroffenes Abkommen zurückgeht, vgl. die Ausführungen dieser Arbeit S. 35 ff. Als Vorurkunde kommt die über den ersten Ausgleich aufgezeichnete Notiz des Traditionskodex (Mon. Boica 13, 13) vielleicht auch eine Bestätigung des Überein. kommens durch Bischof Konrad III. von Regensburg in Betracht; über die Beziehungen zu no V. vgl. die Vorbemerkungen zur vorausgehenden Urkunde. Hier sind nur die Beziehungen zur Traditionsnotiz gekennzeichnet.

Inomine a) domini nostri Jehsu Christi. Ego Rodigerus dei gratia Bruuiningensis abbas. Notum esse volumus cunctis Christi fidelibus tam modernis quam successuris de conventione pacti, quo nos et fratres nostri de sancto Georio Pruuiningen fratribus monasterii sancti Emmerammi confederati sumus. Gravi enim querimonia abbas de sancto Emmerammo et confratres eius super nos conquerebantur pro decimis vinearum in Oberdorf tum temporis novellatis, decimis aliis ibidem tunc et adhuc eis quieta possessione manentibus, item pro decimis in Prukkedorf constitutis pro dotali predio ecclesię in Ahbach ex antiquo dirutę et dilapsę pro parte nemoris in Grasoluingen constituti. Huic obiectioni illorum) et querimonie nos confratres de Pruui

d) Hier nimmt die Schrift einen anderen Duktus an. e) a corr. aus e. a) A. b) Dieses und das vorausgehende Wort auf Rasur; doch kann auch bloss schlechte Bearbeitung des Pergamentes vorliegen.

ningen respondimus prescriptionem longeui temporis lege diffiniti quietam quadragenarię possessionis diuturnitatem opponentes eis tum etiam privilegiorum auctoritate roborati quam maxime nos tuebamur. Mediantibus autem venerabilibus episcopis Chonone) Ratisponensi et Ottone Babenbergensi et domno Friderico quondam palatino comite sedati sumus ea lege et conditione, ut per manus Heinrici de Altendorf et Adalberti comitis de Pogin advocatorum utriusque monasterii illis de reditibus prediorum nostrorum traderemus, que annuatim III et semis talenta persolverent. Sunt autem propriis expressa vocabulis censum predictum annuatim persolventia: in Machendorf II talenta, in Richoldstetend) XII solidi, in Ahuekingen C. denarii, in Gebrichingen XX denarii, in Hunspach dimidium talentum. Sed predium in Hunspach plebano de Aigilsteten ab ipsis et a nobis collatum est, ut quia particeps illorum fuit querimonie, donationise) etiam eorumdem conciliaretur participio. Huius rei factum litteris iussimus assignari et sigilli nostri impressione sigillari, ut de cetero nos confratres de Pruuiningen de predicta querimonia simus securi et liberi et absque omni inquietudine et gravamine sicut hactenus ita et deinceps cum omni iure et dominio in sempiternum res nostras possideamus.

VII.

Bischof Otto II. von Bamberg bestätigt die Schenkung einer Mühle bei Nittenau an das Hospital in Prüfening.

Gleichzeitige Eintragung im Prüfeninger Traditionskodex Fol. 37.

Wie die Erwähnung der impressio sigilli bezeugt, ist die Eintragung auf Grund einer förmlich ausgestellten Urkunde erfolgt oder überhaupt die Kopie einer solchen. Einen näheren zeitlichen Ansatz ergibt die Regierungszeit des Ausstellers (1177-1196) und die Erwähnung des Markgrafen Berthold von Istrien († 1188) und des Bischofs Diepold von Passau († 1190). Über die Beziehungen des Textes zur Fälschung auf den Namen Bischof Ottos II. (Mon. Boica 13, 195) vgl. die Erörterungen dieser Arbeit S. 37 ff.

O. dei gratia Babenbergensis episcopus secundus. Admoniti de apostolica exhortatione, ubi dicitur quod non debent filii thesaurizare. parentibus, sed parentes filiis1), peticione sacri conventus, qui est in monasterio nostroa) in Pruueningin, assensum prebuimus et quodam paterno affectu partim eorum communi utilitati in posterum providere. decrevimus. Notum itaque sit omnibus Christi fidelibus tam futuris quam presentibus, quod pro remedio anime nostrę donationem cuiuse) Erstes o corr.

e) e corr. aus i.

[ocr errors]

d) d durch Rasur corr, aus f.
a) Vorher drei Buchstaben radiert (? sci sancti).
1) 2 Cor. 12, 14.

« PrethodnaNastavi »